Herenhuis en (voormalige) bouwhoeve Ten Hove - Grathem

  • Informatie
  • Gegevens
  • Documentatie
  • Domein
  • Media

Naam:

Ten Hove

Alternatieve benaming(en):

Ten Hoeve, Bormanshuis, Huize Borman

Adres:

Pollaertshof 21, Grathem

Informatie:

Dit kasteel wordt ook wel Puytlinckshof of Bormanshuis genoemd. Gedurende de negentiende eeuw was het eigendom van de familie Bonham de Ryckholt. Het huidige hoofgebouw dateert uit de zeventiende en achttiende eeuw en vertoont kenmerken van de Maaslandse Renaissance.

Bezoek mogelijkheden:

Nee

Omschrijving:

(RCE) Op gedeeltelijk omgracht terrein gelegen complex, XVIIa, bestaande uit een haakvormig hoofdgedeelte, toegankelijk via een iets lagere poortaanbouw met daar tegenaan een nog lager gedeelte, waarvan het tentdak wordt bekroond door een duiventil.

Van de hoofdvleugel heeft het ene gedeelte een schilddak terwijl het dak van het andere gedeelte eindigt tegen een gezwenkte gevel. De daklijst rust op een Maaslands consolefries, XVIIa.

De meeste vensters hebben hardstenen omramingen met segmentbogen, XVIII. Van de oorspronkelijke geblokte tussendorpelkozijnen zijn enkele dichtgemetseld bewaard evenals de tweelichtvensters boven de poort.

Op het dak van de poortvleugel een dakruitertje.

Bouwtype:

Herenhuis en (voormalige) bouwhoeve

Typologie:

Moated site

Huidig gebruik:

Wonen

Adres:

Pollaertshof 21

Plaats:

Grathem

Gemeente:

Leudal

Rijksmonument:

17207

Omvang monument:

Hoofdgebouw, poortaanbouw en vleugel.

Documentatie:

  • Rijks Archief in Limburg te Maastricht, Huis Archief Bormans-Grathem.
  • Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Dossier Ten Hove, Zeist, Documentatie historische buitenplaatsen.

Literatuur:

  • Allema, A.C., Inventaris van de archieven der gemeente Grathem, Maastricht, Inspectie der Gemeente- en Waterschapsarchieven in Limburg, 1950, 227 p.
  • Crassier, Louis baron de, Dictionnaire historique du Limbourg néerlandais de la période féodale à nos jours, Maastricht, Van Aelst, opnieuw gepagineerde overdruk uit Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg 1930-1937, p. 125.
  • Forschelen, J., Een boekje open over Grathem en Kelpen-Oler : kroniek van een gemeente, 1800-1991, Grathem, Gemeente Grathem, 1990, 111 p.
  • Hupperetz, W., B. Olde Meierink en R. Rommes (red.), Kastelen in Limburg. Burchten en landhuizen (1000-1800), Utrecht, Matrijs, 2006, pp. 214-216.
  • Heugten, L. van, Uit de geschiedenis van Grathem, Grathem, Rabobank / Jong Nederland, 1982, p. 63.
  • Janssen de Limpens, K.J.Th., Leen- en laathoven in de Maaslandse territoria vóór 1795, (Werken uitgegeven door Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap, nr. 6) Maastricht, 1974, p. 213 (nr. 1221).
  • Meyerman, D., 'De familie Bounam de Ryckholt en haar betrekkingen tot Grathem' in: J. Venner e.a., Ter kerke in Grathem, Grathem, 1996, p. 119-133.
  • De Provincie Limburg (2 delen), Deel VII in Voorlopige Lijst der Nederlandsche Monumenten van Geschiedenis en Kunst, Den Haag, 1926, p. 94.
  • Verzijl, J., 'Huize 'ten Hove' te Grathem' in: Sibbe, 3(1943), p. 275.
  • Verzijl, J.J.M.H., 'Huize 'ten Hove' te Grathem' in: De Limburgse Leeuw, 5(1956 / 57), p. 20.
  • Wintershoven, E. van, 'Wapens en inschriften te Grathem, Thorn en Heel met aanteekeningen: (Grathem)' in: De Maasgouw, 31(1909), p. 83.

Het grotendeels direct uit de gracht oprijzende huis Ten Hove aan de westrand van het dorp Grathem werd vroeger Bormanshuis en Puytlinckshof genoemd. Het was in de negentiende eeuw nog gelegen op de linkeroever van de Uffelse Beek. Deze is in de twintigste eeuw rechtgetrokken en stroomt nu veel zuidelijker. Het complex bestaat uit het kasteel en een ten noorden daarvan gelegen hoeve die de naam aan het geheel zal hebben gegeven.

Er wordt wel beweerd, dat op de plaats van Ten Hove een 'kasteel' zou hebben gestaan dat in 1210 was gebouwd, maar in 1340 door brand werd verwoest. Enig bewijs daarvoor bestaat echter niet. Wel is mogelijk in de eerste helft van de vijftiende eeuw ten zuiden van de hoeve door de familie Bormans een versterkt huis gebouwd, waarvan nog resten in het huidige gebouw aanwezig kunnen zijn. Het huidige herenhuis bestaat uit twee haaks op elkaar staande tweelaagse vleugels.

In 1963 is het gebouw gerestaureerd. Ten noorden van het huis ligt een aan drie zijden door bebouwing omgeven voorhof, met aan de oostzijde een achttiende-eeuws poortgebouw. Dit complex is recentelijk verbouwd tot appartementen.

Nu nog te zien:



Context:

Gelegen ten noorden van de Uffelse Beek.
U kunt foto's van dit monument toevoegen op Wikimedia Commons o.v.v. rijksmonumentnr. 17207