Kasteelachtig landhuis Oud Buggenum - Grathem

  • Informatie
  • Gegevens
  • Documentatie
  • Media
  • Domein

Naam:

Oud Buggenum

Alternatieve benaming(en):

Groot Buggenum

Adres:

Loorderstraat 3, Grathem

Website:

http://www.kasteelgrootbuggenum.nl

Informatie:

Kasteel Oud-Buggenum of Groot-Buggenum heeft meerdere voorgangers. Willem Verbruggen, een in Grathem geboren boterhandelaar te Luik, liet omstreeks 1889 het oude kasteel afbreken en een nieuw jachtslot bouwen. Na zijn dochter Leonie en haar echtgenoot zijn er nog diverse particuliere eigenaren geweest. Kasteel Oud-Buggenum of Groot-Buggenum werd tijdens WO II verwoest en is in de jaren zeventig grotendeels herbouwd. In 1971 kocht de in 2001 overleden professor Helmuth Hentrich, architect uit Düsseldorf, de ruïne en liet vanaf 1975 een grondige reconstructie / restauratie uitvoeren. Daarna kwam het kasteel met inboedel in handen van de provincie Limburg die het in gebruik heeft voor verschillende doeleinden.

Bezoek mogelijkheden:

Nee

Omschrijving:

(MIP) Negentiende-eeuws kasteel-complex bestaande uit diverse woonverblijven, een hoektoren en diverse bijgebouwen. Overheersend zijn de neorenaissancistische stijlelementen: trapgevels, vensters met roedenverdeling, hardstenen decoraties, ovale vormen boven de vensters. Op het zadeldak liggen pannen, de torenspits is met leien gedekt. Het huis heeft een stenen ommuring en een omgrachting.

Bouwtype:

Kasteelachtig landhuis

Typologie:

Moated site

Huidig gebruik:

Ontmoetingscentrum

Adres:

Loorderstraat 3

Plaats:

Grathem

Gemeente:

Leudal

Omvang monument:

Huis, ommuring en grachten

Documentatie:

  • Hanssen, J.H., Inventaris van het archief van de familie De Borchgrave d'Altena 1392-1793, Maastricht, 1983.
  • Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Dossier Oud Buggenum, Zeist, Documentatie historische buitenplaatsen.

Literatuur:

  • Allema, A.C., Inventaris van de archieven der gemeente Grathem, Maastricht, Inspectie der Gemeente- en Waterschapsarchieven in Limburg, 1950, 227 p.
  • Crassier, Louis baron de, Dictionnaire historique du Limbourg néerlandais de la période féodale à nos jours, Maastricht, Van Aelst, opnieuw gepagineerde overdruk uit Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg 1930-1937, p. 125.
  • Crassier, Louis baron de, 'Comté de Hornes.... 7, Fiefs et seigneuries 9-10, Grathem (Het huis Buggenum of Meersen)' in: Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg, (1929), p. 375.
  • Forschelen, J., Een boekje open over Grathem en Kelpen-Oler : kroniek van een gemeente, 1800-1991, Grathem, Gemeente Grathem, 1990, 111 p.
  • Hupperetz, W., B. Olde Meierink en R. Rommes (red.), Kastelen in Limburg. Burchten en landhuizen (1000-1800), Utrecht, Matrijs, 2006, pp. 209-212.
  • Hentrich, H. et al., Kasteel Groot Buggenum: biografie van een huis / biography of a manor house, Köln, DuMont Buchverlag, 1992, 83 p. + 120 p. met foto's.
  • Heugten, L. van, Uit de geschiedenis van Grathem, Grathem, Rabobank / Jong Nederland, 1982, 63 p.
  • Janssen de Limpens, K.J.Th., Leen- en laathoven in de Maaslandse territoria vóór 1795, (Werken uitgegeven door Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap, nr. 6) Maastricht, 1974, p. 213 (nr. 1220).
  • De Provincie Limburg (2 delen), Deel VII in Voorlopige Lijst der Nederlandsche Monumenten van Geschiedenis en Kunst, Den Haag, 1926, p. 94.
  • Wintershoven, E. van, 'Wapens en inschriften te Grathem, Thorn en Heel met aanteekeningen: (Grathem)' in: De Maasgouw, 31(1909), p. 83.

Kasteel Groot-Buggenum is gelegen ten zuidwesten van het dorp Grathem op de zuidelijke oever van de Uffelse Beek. In de Middeleeuwen werd het aangeduid als Bucking(h)e. Later zijn andere namen gebruikt als Oud-Buggenum en, naar de eigenaren uit de families Van Meersen en Van Kerkhem, 'huijsse Meersen' of 'kerksken castel'. Een relatie met het in 1230 voor het eerst vermelde, maar duidelijk oudere dorp Buggenum is niet aan te geven.

De eerste schriftelijke bronnen die verwijzen naar Groot-Buggenum dateren uit de vijftiende eeuw, maar over de toenmalige verschijningsvorm kan weinig worden gezegd. Een jaartalsteen met 1600 kan erop duiden dat het kasteel in dat jaar verbouwd of uitgebreid is.

Volgens de oudste kadasterkaart had het kasteel in 1817 toen een carrévorm waarvan de oostelijke vleugel deels geopend was.

Rondom het kasteel was in de achttiende eeuw een dubbel grachtenstelsel aangelegd met een directe verbinding naar de nabijgelegen Uffelse Beek. De toegang tot het binnenplein bevond zich in het midden van de oostzijde, waar in de eerste helft van de negentiende eeuw nog een groot voorplein lag dat aan de noordzijde was afgesloten door een schuur of boerderij. Achter het kasteel werden in 1745 de tuinen met stervormige padenpatronen aangelegd. Nadat het kasteel in 1793 door brand was verwoest, is het waarschijnlijk provisorisch hersteld.

Toen Willem Verbruggen de ruine in 1880 kocht, liet hij op de noordwestelijke hoek van het kasteel een nieuw negotisch jachtslot bouwen naar ontwerp van E. Corbeij. Bij oorlogshandelingen in 1944 werd het kasteel zwaar beschadigd en raakte daarna in verval. Vanaf 1975 heeft architect-eigenaar Hentrich een even grondige als uitzonderlijke restauratie laten uitvoeren. Het huis bleef in zijn structuur ongewijzigd, maar veranderde in verschijningsvorm en inrichting.

Nu nog te zien:



Context:

Gelegen op de zuidoever van de Uffelse Beek