Kasteel Betlehem - Maastricht

  • Informatie
  • Gegevens
  • Documentatie
  • Media
  • Domein
  • Wikipdia

Naam:

Betlehem

Alternatieve benaming(en):

Bethlehem, Limale, Huis te Limmel

Adres:

Betlehemweg 2, Maastricht

Bezoek mogelijkheden:

Nee

Omschrijving:

(RCE) Kasteel Bethlehem, thans internationale hotelvakschool. Vier vleugels om een binnenplaats en op de noordoosthoek een ronde toren. XVI, XVIII en XIX. Inwendig een schouw uit 1707.

Bouwtype:

Kasteel

Typologie:

Moated site

Huidig gebruik:

Schooladministratie

Adres:

Betlehemweg 2

Plaats:

Maastricht

Gemeente:

Maastricht

Rijksmonument:

27936

Omvang monument:

Gehele kasteel

Documentatie:

  • Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Dossier Betlehem, Zeist, Documentatie historische buitenplaatsen.

Literatuur:

  • Corten, A.J.A.M., Mededeling in: Kastelen in Limburg / Kastelendag, 1989, Venlo / Arcen.
  • Crassier, Louis baron de, Dictionnaire historique du Limbourg néerlandais de la période féodale à nos jours, Maastricht, Van Aelst, opnieuw gepagineerde overdruk uit Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg 1930-1937, p. 321.
  • Flament, A.J.A., 'Het kasteel Bethlehem, voorheen huis te Limmel' in: Buiten, 12(1918), p. 544.
  • Hupperetz, W., B. Olde Meierink en R. Rommes (red.), Kastelen in Limburg. Burchten en landhuizen (1000-1800), Utrecht, Matrijs, 2006, pp. 346-347.
  • Habets, Jos., 'De leenen van Valkenburg' in: Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Duché de Limbourg, 21(1884), p. 384-386.
  • Hees, F. van, Limburg monumentaal, Maastricht, 1979.
  • Jongsma, H. & A. Loosjes, Kasteelen, buitenplaatsen, tuinen en parken van Nederland, 3 delen, Amsterdam, Scheltema & Holkema, 1912-1922, deel 3, p. N3.
  • Kransberg, D. en H. Mils, Kastelengids van Nederland; Middeleeuwen, Haarlem, 1979, p. 207-209.
  • Krüll, W.J., Bibliografie van de geschiedenis van de Zuid-Limburgse kastelen en landhuizen, Heerlen, 1982, nummer 50.
  • Nispen tot Sevenaer, jhr. E.O.M. van, De monumenten van Geschiedenis en Kunst in de Provincie Limburg, 1e stuk: De monumenten in de gemeente Maastricht, aflevering 5, Den Haag, Staatsuitgeverij, 1953, p. 740-743.
  • Nispen tot Sevenaer, jhr. E.O.M. van, 'Suggestieve onvolledigheid bij onze kroniekschrijvers' in: Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg, 85(1949), p. 459-464.
  • De Provincie Limburg (2 delen), Deel VII in Voorlopige Lijst der Nederlandsche Monumenten van Geschiedenis en Kunst, Den Haag, 1926, p. 210-211.
  • W., 'Kasteel Bethlehem ontspanningsoord' in: De Nedermaas, 13(1935 / 36)9, p. 71-75.
U kunt foto's van dit monument toevoegen op Wikimedia Commons o.v.v. rijksmonumentnr. 27936

Kasteel Bethlehem is een van oorsprong middeleeuws kasteel in het noordoosten van de Nederlandse stad Maastricht. In het rijksmonument is het Teaching Hotel Château Bethlehem van de Hotel Management School Maastricht gevestigd. Het kasteel ligt in een groene omgeving bij het voormalige dorp Limmel en is onderdeel van het Buitengoed Geul & Maas.

Geschiedenis

De oorsprong van het kasteel van Limmel gaat terug tot de 13e eeuw. Reeds in 1288 werd het als "casteel Limale" vermeld door Jan van Heelu. In die tijd ging het eigendom van de heren van Valkenburg over naar hertog Jan I van Brabant, de overwinnaar van de Slag bij Woeringen. Jan III van Brabant beleende het kasteel in 1318 aan een zekere Eustachius de Limmale. Waarschijnlijk was het kasteel toen een donjon.

In 1331 kwam het goed in bezit van de ridders van de Duitse Orde van de balije Alden Biesen. Deze ridderorde had in het kasteel Alden Biesen bij Bilzen haar hoofdvestiging en in Maastricht een belangrijke nevenvestiging, de Commanderij Nieuwen Biesen. Het kasteel van Limmel werd hun buitenverblijf. De ridders lieten het begin 16e eeuw ingrijpend verbouwen en noemden het daarna "Bethlehem" (voor het eerst genoemd in 1651), waarschijnlijk naar analogie van het vlakbij gelegen Kasteel Jerusalem. Van 1690-1707 bewoonde landcommandeur Hendrik van Wassenaar Warmond het kasteel.

Uit een tweetal tekeningen van Josua de Grave (ca. 1645-1712) blijkt dat het kasteel toen in ruïneuze toestand verkeerde, wellicht een gevolg van het beleg van 1676, waar De Grave bij aanwezig was. In 1796 werd kasteel Bethlehem als kerkelijk domeingoed verbeurd verklaard door de nieuwe Franse machthebbers. In 1797 werd het bij opbod verkocht aan de oud-religieuze Joanna Catharina Willem, die het in 1803 verkocht aan Bonaventure Courtat. Courtat bouwde in 1806-1807 het huidige landhuis met het achthoekige traptorentje. In 1816 kwam het kasteel in het bezit van de advocaat Pierre Bettonville. Zijn erfgenamen verkochten het aan de wapenfabrikant Gustave Stevens. Door vererving kwam het daarna in bezit van Gustave (II) Regout, gehuwd met Melanie Stevens, die er met hun vijftien kinderen woonden.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het kasteel gebruikt als onderkomen van de Nationale Jeugdstorm, de jeugdbeweging van de Nationaal-Socialistische Beweging. Vanaf 1953 huisvest het kasteelcomplex de Hotel Management School Maastricht. In 1956, 1969-70 en 2010 werd het kasteel gerestaureerd. Sinds 1966 is het kasteel een rijksmonument; de toegangsbrug werd in 1975 rijksmonument. In de jaren 1970 en 80 werden op het landgoed enkele moderne paviljoens gebouwd ten behoeve van onderwijs en studentenhuisvesting. In 2010 opende in het kasteel het Teaching Hotel Château Bethlehem.

Beschrijving

Exterieur

Het kasteel bestaat uit vier vleugels gebouwd om een binnenplaats, die toegankelijk is via een stenen boogbrug. Op de binnenplaats is in de overgang tussen de zuidvleugel en de oostvleugel een inpandige, achtzijdige traptoren uit de 19e eeuw zichtbaar. De zuidvleugel is een herenhuis gebouwd in 1806 door Louis Beghin. De 19e-eeuwse oostvleugel heeft een overdekt balkon op gietijzeren kolommen. Er zijn nog restanten uit de 16e en 17e eeuw in het huidige herenhuis terug te vinden. Op de overgang tussen de oostvleugel en de noordvleugel is een grote ronde toren die stamt uit de middeleeuwen. De noordvleugel is van origine een hoeve uit de 17e eeuw. Het gehele complex is gepleisterd en wit geschilderd.

In de zuidoosthoek van het kasteelpark staan rondom een vijver diverse monumentale bomen, waaronder twee rode beuken (met een stamomtrek van ca. 5 m) en een venijnboom.

Interieur

In het interieur bevindt zich een schouw uit 1707 met het wapen van Hendrik van Wassenaar Warmond, landcommandeur van Alden Biesen. Zeer herkenbaar in het wapen zijn de zwarte kruisen van de ridders van de Duitse Orde.

Externe links

  • Website Hotel Management School Maastricht
  • 'Kasteel Bethlehem', op wigosite.nl

Ga naar Wikipedia.

Het kasteel Bethlehem of Huis te Limmel ligt ten noorden van de dorpskern van Limmel en ten noordoosten van de stad Maastricht. Het kasteel staat op de linkeroever van de Kanjelbeek. Sinds de late zestiende of zeventiende eeuw staat het hele goed bekend onder de naam Bethlehem.'

Het kasteel bestaat uit vier vleugels om een vierkante binnenplaats. De oostvleugel wordt ingenomen door het vroeg-negentiende-eeuwse woonhuis en de aansluitende stal. De huidige toegang tot de voorburcht ligt aan de westzijde, de plaats waar ook de verdwenen voorburcht was gelegen.

Over de middeleeuwse bouwgeschiedenis bestaat onduidelijkheid. Het is 1284 verwoeste kasteel van Limmel zou hebben bestaan uit een 'torre' die als verdedigbare woontoren moet worden geïnterpreteerd. De toren ontleende volgens de kroniekschrijver Van Heelu zijn sterkte aan diepe grachten en het (ontoegankelijke) broek. Het in 1289 herbouwde kasteel, dat als 'castrum' werd aangeduid, kan evenals het huidige kasteel een vierkante of rechthoekige opzeg gehad hebben.'

Volgens een opmerking van de magistraat van Maastricht uit 1585 zou de hof te Limmel in de voorafgaande periode geheel zijn verwoest, hetgeen door de tekeningen van Josua de Grave uit 1670 en 1671 wordt bevestigd.

De herbouw onder landcommandeur Hendrik van Wassenaer, kort na 1700, was gezien de tekeningen hoogst noodzakelijk.

Een eeuw later, in 1806-1807, werd op de zuidoostzijde de zuidvleugel verbouwd tot een landhuis (…).

Aan de zuidzijde werd de gracht gedempt en een voorplein aangelegd (…).

In 1860 werd dit herenhuisgedeelte vergroot en in eclectische stijl verbouwd, terwijl in 1862 aan de zijde van de binnenplaats een achtkantig torentje werd toegevoegd.'

Context:

Gelegen op de linkeroever van de Kanjelbeek op een Maasterras