Herenhuis Geusselt - Maastricht

  • Informatie
  • Gegevens
  • Documentatie
  • Domein
  • Wikipdia
  • Media

Naam:

Geusselt

Alternatieve benaming(en):

Borch te Goesselt

Adres:

Marathonweg 1, Maastricht

Bezoek mogelijkheden:

Nee

Omschrijving:

(RCE) Kasteel Guesselt, uit 1657 en later. Hoofdgebouw en twee zijvleugels om een binnenplaats, omgeven door een gracht. In het midden van de voorgevel een toren. In de toren bevindt zich een vroeg 18de-eeuws uurwerk van een onbekende maker.

Bouwtype:

Herenhuis

Typologie:

Moated site

Huidig gebruik:

Kantoor

Adres:

Marathonweg 1

Plaats:

Maastricht

Gemeente:

Maastricht

Rijksmonument:

27977

Omvang monument:

Hoofdgebouw en twee zijvleugels.

Documentatie:

  • Flament, A.J.A., Inventaris van registers en akten, afkomstig van het Kasteel Geusselt te Amby, betreffende vooral de familie van Brienen en Cramer van Brienen, 's-Gravenhage, Landsdrukkerij (Aanwinsten van het Rijksarchief in Limburg. 1895, bijl. ook verschenen in Verslagen omtrent 's Rijks oude archieven XVI 1893, 's-Gravenhage 1895, p. 495-504), 1895, 12 p.
  • Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Dossier Geusselt, Zeist, Documentatie historische buitenplaatsen.

Literatuur:

  • Crassier, Louis baron de, Dictionnaire historique du Limbourg néerlandais de la période féodale à nos jours, Maastricht, Van Aelst, opnieuw gepagineerde overdruk uit Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg 1930-1937, p. 9.
  • Godding-de Bode, A.D., 'Amby en het kasteel Geusselt' in: Historia, (1942), p. 27.
  • Hupperetz, W., B. Olde Meierink en R. Rommes (red.), Kastelen in Limburg. Burchten en landhuizen (1000-1800), Utrecht, Matrijs, 2006, pp. 354-356.
  • Habets, Jos., 'De leenen van Valkenburg' in: Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Duché de Limbourg, 21(1884), p. 377-384.
  • Krüll, W.J., Bibliografie van de geschiedenis van de Zuid-Limburgse kastelen en landhuizen, Heerlen, 1982, nummer 42.
  • Nispen tot Sevenaer, jhr. E.O.M. van, De monumenten van Geschiedenis en Kunst in de Provincie Limburg, 1e stuk: De monumenten in de gemeente Maastricht, aflevering 5, Den Haag, Staatsuitgeverij, 1953, p. 731-732.
  • De Provincie Limburg (2 delen), Deel VII in Voorlopige Lijst der Nederlandsche Monumenten van Geschiedenis en Kunst, Den Haag, 1926, p. 208.
  • Vaessen, H.M., Kasteel Geusselt, Maastricht, Stichting Historische Reeks Maastricht (Maastrichts silhouet 43), 1997, 36 p.
  • Verzijl, J.J.M.H., 'Het kasteel Geusselt, Amby' in: De Maasgouw, 63(1943), p. 44.

Kasteel Geusselt is een kasteel in het noordoosten van de Nederlandse gemeente Maastricht. Het grotendeels 17e-eeuwse kasteel in het Geusseltpark in de buurt Wittevrouwenveld maakt deel uit van het Buitengoed Geul & Maas.

Geschiedenis

De naam Geusselt is waarschijnlijk afgeleid van het woord goysen (= gutsen, stromen), daarmee verwijzend naar het vele water in dit van oorsprong moerassige gebied, Geusselterbroek genoemd.

De eerste bebouwing op deze locatie stamt waarschijnlijk uit de 14e eeuw, maar de oudste geschiedenis van het kasteel is nog niet opgehelderd. De eerste vermelding dateert uit 1381. De eerste met naam bekende bezitter heette Han van den Herte, maar stond ook bekend als Jan van Goisselt, een leenman van de hertog van Brabant, die tevens heer van Valkenburg was. Begin 16e eeuw was het kasteel in bezit van de familie Van Blitterswijk. In 1541 was Andries van Pallandt, Brabants hoogschout van Maastricht en schout van Borgharen, eigenaar. Charles van Pallant verkocht het kasteel aan de augustijnen van Maastricht, die het vóór 1662 doorverkochten aan Willem Schellart, kanunnik van het kapittel van Sint-Servaas. In 1678 kwam het kasteel in bezit van de familie Van Brienen, die het tot eind 19e eeuw bewoonden.

In de 18e eeuw werd het kasteel uitgebreid met twee zijvleugels. In 1954 kocht de gemeente Maastricht het kasteel en werd het gerestaureerd, waarbij enkele bijgebouwen werden gesloopt. In 1997 werd het kasteel gerestaureerd. Recente gebruikers waren een makelaar, Monumentenzorg Limburg en de groep Avenue2 (de bouwers van de Koning Willem-Alexandertunnel).

Beschrijving

Het nog bestaande hoofdgebouw van het kasteel dateert uit ca. 1620 en werd in 1657 grondig verbouwd, getuige het opschrift op een gedenksteen. De ingang werd bij die verbouwing naar het middendeel verplaatst en versierd met mergelstenen decoraties. De zijvleugels werden rond 1800 aan het hoofdgebouw vastgebouwd. In het midden van de voorgevel bevindt zich een toren met een vroeg-18e-eeuws uurwerk, waarvan de maker onbekend is. De bakstenen brug over de slotgracht dateert uit ca. 1830.

Externe link

  • 'Kasteel Geusselt', op wigosite.nl

Ga naar Wikipedia.

De Geusselt ligt ten westen van het dorp Amby dat is opgegaan in de stad Maastricht. Het was gelegen in drassig gebied en voorzien van een gracht. De naam Geusselt is wellicht afgeleid van het werkwoord 'goysen' (stromen, gutsen) en kan in verband worden gebracht met de rivieren de Kanjel en de Geul.

In de twintigste eeuw werd het kasteel bewoond door meerdere gezinnen, maar als huurkazerne ging het gebouw snel achteruit.

Na de oorlog ontwikkelde de gemeente Maastricht plannen voor de aanleg van het recreatie- en sportveldencomlex Geusselt. Omdat het inmiddels leegstaande kasteel stond te verkrotten, werd het in 1954 aangekocht door de gemeente. Het jaar kwam bovendien de voormalige pachthof, gesloopt in 1964, in handen van de stad. In 1992 is de Limburgse Monumenten Stichting door koop eigenaar geworden. Na een algehele restauratie heeft deze organisatie er zijn hoofdkantoor gevestigd.

Nu nog te zien:



Context:

Gelegen aan de oostzijde van de Maas op een Maasterras.
U kunt foto's van dit monument toevoegen op Wikimedia Commons o.v.v. rijksmonumentnr. 27977