Hoofd- en voorburcht Millen - Nieuwstadt

  • Informatie
  • Gegevens
  • Documentatie
  • Media
  • Domein

Naam:

Millen

Adres:

Huis Millen 1, Nieuwstadt

Bezoek mogelijkheden:

Nee

Omschrijving:

(RCE) Kasteel van Millen. Tegen de rand van een oudere motte opgetrokken, grotendeels bakstenen ronde noordoostelijke toren en aansluitende stukken ringmuur van een ronde burcht, XIVb. In de grond zitten nog fundamenten van de rest van de ringmuur; o.a. een halfrond uitgebouwde noordwestelijke muurtoren met waterput in de muurdikte en resten van de poort aan de oostkant. Fundamenten van een veelhoekige buitenschildmuur met rechthoekige torens, eveneens van baksteen, aan de zuid- en oostkant, XV? Het tegenwoordige Huis Millen ten oosten van de ruïne bestaat uit een woonvleugel en dienstvleugels om een langwerpige vijfhoekige binnenplaats met op de zuidwesthoek een poortpaviljoen met spitsbogige poortresten, XV, van de oorspronkelijke voorburcht. De oostvleugel heeft een zuidelijke eindgevel met sectorentrapjes en het ankerjaartal 1699, en op de flauwe binnenhoek aan de hofzijde een rond uitgebouwde traptoren met helmspits, 1838; ten noorden van deze traptoren een poortdoorgang. De binnenplaats wordt aan de noord- en westkant omsloten door dienstvleugels in haakvorm XVIII e.v. en aan de zuidzijde door een muur. Tegen de zuidwestelijke buitenhoek van het complex bevindt zich de bakstenen voormalige tiendschuur, met gevelstenen uit 1745 en 1755. Eveneens tot dit complex behorend een watermolen de z.g. 'Millenermolen'.

Bouwtype:

Hoofd- en voorburcht

Typologie:

Motte; ronde burcht

Huidig gebruik:

Wonen

Adres:

Huis Millen 1

Plaats:

Nieuwstadt

Gemeente:

Echt-Susteren

Rijksmonument:

513692

Omvang monument:

Resten kasteel, landhuis, dienstvleugels, poort, tiendschuur en watermolen.

Documentatie:

  • Dijk, A.H. van, Inventaris van de archieven van de gemeente Nieuwstadt, 1922 1942-1981, Susteren, Gemeentebestuur, 1997, 159 p.
  • Mulken, W. van, Inventaris van de archieven der gemeente Nieuwstadt, 1800-1941, Maastricht, Dienst Inspectie der Archieven in Limburg, 1980, 177 p.
  • Rijksarchief Limburg, Archief nr. 16.1151 (hoofdzakelijk notariële akten), Maastricht, zie o.a. de akten van de familie Haan (1807-1886).
  • Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Dossier Millen, Zeist, Documentatie historische buitenplaatsen.

Literatuur:

  • Anoniem, 'Het huis Millen' in: De Maasgouw, 2(1880), p. 359.
  • Anoniem, 'Archeologisch nieuws' in: Nieuws-Bulletin van de Koninklijke Nederlandse Oudheidkundige Bond, 1961, p. 186.
  • Avl., 'Millen' in: Ons Heem, 6(1957)3.
  • Belonje, J., 'De Leenkamer van Millen' in: De Limburgse Leeuw, 5(1956 / 57), p. 89-95.
  • Boesmans, A. (et al.), Duizend jaar wonen in Millen, L. Ramaekers (red), Hasselt, Provincie Limburg, 1986, 67 p.
  • Crassier, Louis baron de, Dictionnaire historique du Limbourg néerlandais de la période féodale à nos jours, Maastricht, Van Aelst, opnieuw gepagineerde overdruk uit Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg 1930-1937, p. 365.
  • Dijkstra, H., 'Werkkamp te Millen' in: Fibula, 2(1961), p. 50.
  • Escaille, H. de L', 'Les fiefs du Haut Quartier de Gueldre 1326-1598 ' in: Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Duché de Limbourg, 31(1894), p. 163 en 219.
  • Eussen, N.G.H.M., 'Bijdrage tot de geschiedenis van Burcht en Heerlijkheid Millen' in: Nieuwstadt van stad tot dorp, Nieuwstadt, 1977, p. 44-75.
  • Flament, A.J.A., 'Aanteekeningen omtrent kunstvoorwerpen, oudheden, inschriften en wapens in Limburg: 52 Nieuwstad' in: Geschiedkundige Bladen, (1905), p. 2.
  • Flament, A.J.A., 'Het huis Millen te Nieuwstad' in: Buiten, 13(1919), p. 244-246.
  • Frieswijck, J.A., '[Opgravingen bij de burcht van] Millen' in: Fibula, 5(1964), p. 64.
  • Govers, C., 'Aantekeningen over het kasteel Millen' in: Fibula, 3(1962), p. 40 en 55.
  • Grein, J., Zum 800-jährigen Jubiläum der Verehrung des heiligen Quirinus in Millen. Geschichtliches über die Quirinusverehrung, Dorf, Prostei, Kirche und Herrschaft Millen, Düsseldorf, 1926, 96 p.
  • Hupperetz, W., B. Olde Meierink en R. Rommes (red.), Kastelen in Limburg. Burchten en landhuizen (1000-1800), Utrecht, Matrijs, 2006, pp. 269-271.
  • Haan van Sonsbeeck, F.E.J., 'Opgraving op het terrein van kasteel Millen en onderzoek naar de geschiedenis van dit kasteel' in: Jaarboek Nederlandse Kastelenstichting, 1969, p. 6-7.
  • Janssen de Limpens, K.J.Th., Leen- en laathoven in de Maaslandse territoria vóór 1795, Maastricht, nummer 6 van de werken uitgegeven door Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap, 1974, p. 38 en 127 (nrs. 324 en 721).
  • Jongsma, H. & A. Loosjes, Kasteelen, buitenplaatsen, tuinen en parken van Nederland, 3 delen, Amsterdam, Scheltema & Holkema, 1912-1922, deel 3, p. M2.
  • Kransberg, D. en H. Mils, Kastelengids van Nederland; Middeleeuwen, Haarlem, 1979, p. 238-239.
  • Linssen, D., H. Rottier en H. Salden, Limburgse kastelen in vogelvlucht, z.p. (Heerlen / Genk), 1980, p. 72-73.
  • Oremus, J.M.S., Rijk en arm in Nieuwstadt rond 1600, Sittard, Stichting Monografieën uit het Land van Sittard (deel 11), 1997, 85 p.
  • De Provincie Limburg (2 delen), Deel VII in Voorlopige Lijst der Nederlandsche Monumenten van Geschiedenis en Kunst, Den Haag, 1926, p. 342-343.
  • Renaud, J.G.N., 'Zomerkamp in Millen (gem. Nieuwstadt)' in Fibula, 2(1961), p. 46-50.
  • Renaud, J.G.N., 'Middeleeuwse kastelen in Limburg' in: Bulletin Koninklijke Nederlandse Oudheidkundige Bond, 6de serie, 14(1961), p. 109-140.
  • Reyen, P.E. van, Middeleeuwse kastelen in Nederland, Bussum, Fibulareeks 9, uitgever C.A.J. van dishoeck, 1965.
  • Rosenkrantz, E., 'Bijdrage tot de geschiedenis van Grubbenvorst bij Venloo en Millen bij Nieuwstadt' in: De Maasgouw, 12(1890), p. 65.
  • Russel, J., 'Notice historique sur l'ancienne seigneurie et ammanie de Millen' in: Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Duché de Limbourg, 1(1864), p. 118-134.
  • Sassen, D., 'Limburgs kasteelen: Het slot Millen' in: De Nedermaas, 3(1925 / 26)1, p. 6-7.
  • Schulte, A.G. (red.), Ruïnes in Nederland, Zwolle / Zeist, Waanders / RDMZ, 1997, p. 201-202.
  • Tromp, H.M.J., Private Country Houses in the Netherlands, Zwolle / Zeist, Waanders / RDMZ, 1997, p. 284-285.
  • Venner, G. (et al.), Nieuwstadt van stad tot dorp, Nieuwstadt, Heemkundevereniging Nieuwstadt, 1977.
U kunt foto's van dit monument toevoegen op Wikimedia Commons o.v.v. rijksmonumentnr. 513692

Het kasteelterrein ligt direct ten westen van het Duitse dorp Millen, aan de overzijde van de Rode Beek – die hier de staatsgrens vormt – op Nederlands gebied. Een onderbroken weg voerde langs de bijbehorende watermolen naar de poort van het huidige huis Millen. Dit huis zal zijn ontstaan uit de voorburcht van de iets westelijker gelegen hoofdburcht, waarvan de donjon nog dominant aanwezig is. Beide zijn gelegen op een ovaal terrein van ongeveer 400 bij 200 meter waaromheen een gracht loopt.

Algemeen wordt aangenomen dat een klein deel van de ringmuur en de donjon de overblijfselen zijn van het kort na 1365 gebouwde kasteel.

Bij de in 1959 uitgevoerde opgravingen werd het grootste deel van de fundamenten van de tot dezelfde bouwfase behorende ringmuur blootgelegd.

De tweede ringmuur die bij het archeologisch onderzoek aan het licht is gebracht, lag circa 5 meter buiten de oude ringmuur (…).

Na de overgang van Millen naar Brabant aan het einde van de veertiende eeuw werd het kasteel een grensvesting tussen Gelre en Brabant en, waarschijnlijk om die reden, uitgebreid met een niervormige voorburcht (…).

Naast de poort bevindt zich het tegenwoordige huis Millen (…). Aan de noordzijde bevindt zich de hofpoort met aan de westkant een rond uitgebouwde traptoren uit 1838 en een aanbouw uit circa 1870. Ook de dienstgebouwen dateren grotendeels van rond 1700, terwijl de westelijke, losstaande voormalige tiendschuur blijkens de gevelstenen uit 1745 en 1755 stamt.

Nu nog te zien:



Context:

Gelegen in het dal van de Rode Beek.