Kasteel en kasteelhoeve Ter Worm - Heerlen

  • Informatie
  • Gegevens
  • Documentatie
  • Domein
  • Wikipdia
  • Media

Naam:

Ter Worm

Adres:

Terworm 5, Heerlen

Website:

http://www.terworm.nl

Bezoek mogelijkheden:

Als gast van de horecagelegenheid.

Omschrijving:

(RDMZ i.c.m. Marres, W. en J.J.F.W. van Agt, 1962) Geheel omgracht herenhuis, in de kern XV met hoekige toren, XVI-XVIII, doch grotendeels beklampt in 1860 en 1891. Bouwhoeve van baksteen: 1670, 1716, 1718. Engelse tuin met twee Lodewijk XV hekpijlers. (interieur) Kelders in het oudste gedeelte met mergel tongewelven. kelders in de noordoosthoek overkluisd met bakstenen tongewelven. De meest westelijke kelder heeft bakstenen tongewelven tussen gordelbogen. Een in oorsprong 16de-eeuws kasteel, in 1891 zodanig verbouwd dat het met zijn sierlijke baksteenbouw kennmerkend werd voor de vormentaal van een kasteelachtige behuizing aan het einde van de 19de eeuw. Thans is het kasteel een nagenoeg rechthoekig complex met een toren in de inspringende westelijke hoek. Het huis is van de aan de westzijde gelegen bouwhoeve (XVII-XVIII) bereikbaar via een uit 1848 daterende brug met een enkele mergelsteenboog. Aan de oostzijde bevindt zich een gemetselde brug uit 1891.

Bouwtype:

Kasteel en kasteelhoeve

Typologie:

Moated site

Huidig gebruik:

In gebruik als kasteelhotel en restaurant

Adres:

Terworm 5

Plaats:

Heerlen

Gemeente:

Heerlen

Rijksmonument:

21272

Omvang monument:

Herenhuis, bouwhoeve en hekpijlers.

Documentatie:

  • Rijksarchief Limburg, Archief kasteel Terworm (nr. 16.0522), Maastricht, zie o.a. de inv. nrs. 31-70 over huis en leen Terworm.
  • Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Dossier Terworm, Zeist, Documentatie historische buitenplaatsen.

Literatuur:

  • Aktiekomitee Terworm, Ter Worm pretpark nooit!, Heerlen, rapport van het Aktiekomitee Terworm, 1983.
  • Anoniem, 'Passarts-Nieuwenhagen, Rennenberg, Roedenbroeck, Rousch, Scherenbroeck, Soureth, Vranck, Welten, Ter Weyer, Ten Eyck, Ter Worm, Wyngardshof' in: Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg, (1932), p. 155 en (1937) p. 336.
  • Corten, A., 'Terworm gebied van monumenten en kastelen' in: Land van Herle, 34(1984), p. 29-37.
  • Crassier, Louis baron de, Dictionnaire historique du Limbourg néerlandais de la période féodale à nos jours, Maastricht, Van Aelst, opnieuw gepagineerde overdruk uit Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg 1930-1937, p. 179.
  • Doppler, P.M.H., 'Bezitters van het huis en leen ter Worm' in: De Maasgouw 42(1922), p 61.
  • Frings, A., Monumenten omarmd door snelwegen: wandelroute Terworm, Heerlen, Stadsarchief Heerlen / Werkgroep Open Monumentendag Heerlen, 1994, vouwblad.
  • Hupperetz, W., B. Olde Meierink en R. Rommes (red.), Kastelen in Limburg. Burchten en landhuizen (1000-1800), Utrecht, Matrijs, 2006, pp. 433-437.
  • Hommerich, L. van, 'Een huiskapel op kasteel Terworm' in: Land van Herle, 4(1954), p. 8-9.
  • Kreijns, H.C.J.M., Grondbezitters te Welten in de 16de eeuw, Welten, uitgave van de auteur, 1994, 78 p.
  • Krüll, W.J., Bibliografie van de geschiedenis van de Zuid-Limburgse kastelen en landhuizen, Heerlen, 1982, nummer 30.
  • Krüll, W.J., 'Kasteelnamen uit het gebied van Terworm' in: Land van Herle, 35(1985), p. 54-56.
  • Linssen, D., H. Rottier en H. Salden, Limburgse kastelen in vogelvlucht, z.p. (Heerlen / Genk), 1980, p. 102-103.
  • Marres, W. en J.J.F.W. van Agt, Zuid-Limburg, uitgezonderd Maastricht, Den Haag, staatsdrukkerij, Deel V (provincie Limburg), derde stuk in De Nederlandse Monumenten van Geschiedenis en Kunst, 1962, p. 263-266.
  • Peters, P.J.M., 'Uit Heerlens verleden' in: De Maasgouw, 46(1926), p. 7.
  • Peters, P., 'Kastelen en leengoederen in Heerlen' in: Heerlen als mijn. en industriestad, (1933-1934), p. 35.
  • Put, M.M.J. & M. van Dijk, 2000 jaar Heerlen: van Romeinse nederzetting tot moderne stad, Heerlen, 1998, uitgave van het stadsarchief, 340 p.
  • Ramakers, E., 'De tuin van Terworm: Frans en Engels' in: Het land van Herle, 47(1997)3, p. 73-78.
  • Venne, J.M. van de, 'Het kasteel Terworm onder Heerlen' in: Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg, (1922), p. 145.
Ga naar Wikipedia.

Kasteel Terworm ligt ten westen van Heerlen op de oostelijke oever van de Geleenbeek die de grachten van water voorziet. Ontstaan in de late Middeleeuwen als een versterkt adellijk huis, kreeg het vanwege de vele verbouwingen en uitbreidingen een gecompliceerde bouwstructuur. In de achttiende eeuw werd een geometrische (over)tuin aangelegd, waaraan de beide Lodewijk XV-hekpijlers van de toegangspoort nog herinneren.

In de tweede helft van de negentiende eeuw lieten ze het kasteel verbouwen, waardoor het in 1890-1891 zijn huidige vorm kreeg. In 1917 verkocht Frans baron van Loe het landgoed aan de Maatschappij tot Exploitatie van de Limburgse Steenkolenmijnen (genaamd de Oranje-Nassau Mijnen) te Heerlen, die het slot al eerder als kantoor gebruikte. Nadien zijn delen van het landgoed verkocht om ruimte te maken voor nieuwbouw. Na de Tweede Wereldoorlog is het kasteelgebouw niet goed meer onderhouden en in slechte staat geraakt. Daarom was in het najaar van 1997 een omvangrijke restauratie nodig, waarna het kasteel met voorburcht de functie van hotel-restaurant heeft gekregen.

Nu nog te zien:



Context:

Gelegen op de oostelijke oever van de Geleenbeek, waarmee de grachten met water worden voorzien.
U kunt foto's van dit monument toevoegen op Wikimedia Commons o.v.v. rijksmonumentnr. 21272