Klooster Aldeborch - Weert

  • Informatie
  • Gegevens
  • Documentatie
  • Media
  • Domein
  • Wikipdia

Naam:

Aldeborch

Alternatieve benaming(en):

Alden Borg

Adres:

Biest 43, Weert

Bezoek mogelijkheden:

Nee

Omschrijving:

(RCE) Franciscanenkerk en klooster, gelegen op een omgracht terrein waar vroeger de Aldenborch van de graven van Horn stond. Laatgotische kloosterkerk, die niet georienteerd is, bestaande uit een diep op het noorden gericht koor, een dwarsarm en een schip met zijbeuk. In het altaar zijn nog enkele stenen uit 1461 aanwezig, toen het complex reeds beschreven werd als kasteel / hoeve. Rijke inventaris o.a.: oksaal, altaren, orgel, XVII, preekstoel, XVIII. Tegen de koorsluiting aangebouwd een kapel, 1652. Kloostergebouwen XVII-XVIII, o.a. hoofdgebouw, losse zijvleugel, kloosterpoort tussen twee huisjes, XVII.

Bouwtype:

Klooster

Typologie:

Moated site

Huidig gebruik:

Leeg, wordt verpleeghuis voor oud-kloosterlingen en naarmate het bestand aan oud-kloosterlingen afneemt komen er meer en meer particulieren. De oude kerk wordt verbouwd t.b.v. culturele activiteiten.

Adres:

Biest 43

Plaats:

Weert

Gemeente:

Weert

Rijksmonument:

38456

Omvang monument:

Gehele complex, uitgezonderd de twintigste-eeuwse toevoegingen.

Documentatie:

  • Henkens, J., Inventaris van het archief der gemeente Weert 1795-1920, gevormd onder beheer van de sekretaris, Maastricht, Inspectie der Gemeente- en Waterschapsarchieven in Limburg, 1959, 225 p.
  • Henkens, J., Inventaris van het nieuw-archief der gemeente Weert 1795-1920 en van de gedeponeerde archieven 1800-1950, Weert, 1962, 232 p.
  • Wassink, J.F.A., Inventaris van het oud-rechterlijk archief van Weert, Weert, Inventarisreeks gemeentearchief Weert nr. 1, 1994, 324 p.
  • Win, J.Th.H. de, Inventaris van het oud-archief der gemeente Weert tot 1795 en van gedeponeerde oud-archieven, z.p. (Weert), Inspektie der Gemeente- en Waterschapsarchieven in Limburg, 1956, 379 p.

Literatuur:

  • Bongaarts, J.E., Overzicht van archieven en verzamelingen gemeentearchief Weert, Weert, Gemeentearchief, 1995, 25 p.
  • Crassier, Louis baron de, Dictionnaire historique du Limbourg néerlandais de la période féodale à nos jours, Maastricht, Van Aelst, opnieuw gepagineerde overdruk uit Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg 1930-1937, p. 589.
  • Flament, A.J.A., Chroniek van de heerlijkheid Weert, getrokken uit de stadsrekeningen, charters en andere oorspronkelijke bescheiden, Maastricht, 'Le Courier de la Meuse', 1892, 148 p.
  • Geschied- en Oudheidkundige Kring 'De Aldenborgh', Jubileumuitgave 'De Aldenborgh', 1939-1979, Weert, 1979, 42 p.
  • Gulick, F.W. van, 'De twee kastelen van Weert' in: De Maasgouw, 87(1968), p. 97-118.
  • Hupperetz, W., B. Olde Meierink en R. Rommes (red.), Kastelen in Limburg. Burchten en landhuizen (1000-1800), Utrecht, Matrijs, 2006, p. 216.
  • Henkens, J., Weert in oude ansichten, Zaltbommel, Europese
  • Bibliotheek, 2de druk, 1971, 80 p.
  • Leclercq, W.L., Limburg, Reisboek, Amsterdam, z.j. (±1940), p. 135.
  • De Provincie Limburg (2 delen), Deel VII in Voorlopige Lijst der Nederlandsche Monumenten van Geschiedenis en Kunst, Den Haag, 1926, p. 537.
  • Tubee, C.H.J., Repertorium op boeken en artikelen betreffende de historie van Weert, Weert, uitgave door auteur, tweede druk, 1997, 68 p.
  • Wolters, M.J., Notice historique sur l'ancien comte de Hornes et sur les anciennes seigneuries de Weert, Wessem, Ghoor et Kessenich, Gand, Gyselynck, 1850, 288 p.
U kunt foto's van dit monument toevoegen op Wikimedia Commons o.v.v. rijksmonumentnr. 38456

Kasteel De Aldenborgh was/is een kasteel gelegen aan het riviertje de Biest aan de noordkant van het oude Weert.

Bouwkundig

De oude burcht van de Van Horne's moet hebben gestaan waar nu de Paterskerk op de Biest staat. Hoe ze eruit heeft gezien weten we niet. Het omgebouwde klooster is van start gegaan in dit gebouw en er zullen ongetwijfeld slaapvertrekken bijgebouwd zijn, evenals een kerk. Het pand is meerdere malen verwoest geweest te beginnen in de Tachtigjarige Oorlog en in 1703, zodat van de huidige bebouwing slechts weinig echt oud is. In 2020 werd aan Kasteel De Aldenborgh een grafkelder gevonden waar Filips van Montmorency mogelijk werd begraven .

Eigenaren

De heren van (later graven) van Horn(e) (Graafschap Horn), waren eind 13e eeuw de stichters van het kasteel De Aldenborg. Na de bouw van een nieuw kasteel, Nijenborgh, in 1455 werd De Aldenborgh in 1461 afgestaan aan Franciscanen-Minderbroeders en omgebouwd tot een klooster.

Deze orde heeft het nog steeds in bezit; slechts in de Franse periode van 1794 tot 1836 is het staatsbezit geweest. Tegenwoordig is het een Klooster- en verzorgingstehuis onder de naam Hieronymus Bos.

Referenties

Ga naar Wikipedia.

Ten noorden van de Nijeborg ligt aan de Biest een van oorsprong omgracht onregelmatig terrein waarop sinds 1461 het klooster van de minderbroeders staat. Het klooster is gesticht op de plaats van de Hoef of Alde(n)borch(t), waar de heer van Horn een verblijf had.

De bouwgeschiedenis van de Aldeborch is onduidelijk. Voordat deze in 1461 in de stichtingsoorkonde van het klooster wordt genoemd, is in de rentmeestersrekeningen sprake van een 'hoef' of hof, maar niet van een kasteel. De rekening van 1432 vermeldt een 'capel' en 'mijns heren cameren'. De aanwezigheid van deze 'cameren' en van de kapel duiden erop dat de hof, voorzover dit uit de rekening is op te maken, vóór 1461 een bescheiden, doch representatief verblijf voor de heer van Horn was.

De in de negentiende eeuw nog aanwezige omgrachting komt ook op de kaart van Jacob van Deventer uit circa 1560 voor en dateert mogelijk nog uit de dertiende eeuw.

Nu nog te zien:



-